Prof. Rafał Kasprzak - "Bilety do teatru za 300 groszy"
Data publikacji: 2018-05-14, Data modyfikacji: 2018-05-14
Lead/Skrót: W ostatnich dniach uwagę części opinii publicznej przykuły rezultaty badań prof. Rafała Kasprzaka z Katedry Badań Zachowań Konsumentów SGH nad oddziaływaniem na gospodarkę dotacji publicznych przeznaczonych na teatr. Poprosiliśmy profesora o przybliżenie, na czym polegały analizy i co z nich wynika.
Treść aktualności:
W ostatnich dniach uwagę części opinii publicznej przykuły rezultaty badań prof. Rafała Kasprzaka z Katedry Badań Zachowań Konsumentów SGH nad oddziaływaniem na gospodarkę dotacji publicznych przeznaczonych na teatr. Poprosiliśmy profesora o przybliżenie, na czym polegały analizy i co z nich wynika. Oto jego wyjaśnienia.
„Bilety do teatru za 300 groszy”
Badanie, które pozwoliło oszacować oddziaływanie teatru na gospodarkę wpisuje się w szeroki i popularny w naukach ekonomicznych nurt badań nad efektywnością inwestycji w obszarze usług społecznych, do których poza kulturą zalicza się także edukację i ochronę zdrowia. W przeprowadzonym badaniu skoncentrowano się na zidentyfikowaniu oddziaływania teatru jako organizacji istniejącej w określonym miejscu, otrzymującej środki finansowe na swoją aktywność, a następnie wydającej te środki na zakup dóbr i usług. Badanie nie ma na celu policzenie, czy i na ile teatr jest efektywny, ale pokazanie, że teatr jako organizacja tworzy określone interakcje z systemem gospodarki regionu.
W badaniu wzięto pod uwagę okres roku kalendarzowego (od 1.01 do 31.12) i poproszono teatry w nim uczestniczące o przekazanie następujących rodzajów informacji:
Informacji na temat wydatków na podstawie rachunku zysków i strat – pod uwagę wzięto zbiorcze wydatki na wynagrodzenia osobowe i bezosobowe, ubezpieczenie społeczne i inne świadczenia, zakup usług obcych, zużycie materiałów i energii oraz podatki i opłaty. Są to bowiem wydatki niejako „przekazywane” przez teatr do gospodarki. Tego typu dane są powszechnie dostępne w wymaganych ustawą o rachunkowości sprawozdaniach, zwracam uwagę, że nie interesowały nas indywidualne wydatki (czyli komu i ile) ale zbiorcza kwota.
Informacji o liczbie osób odwiedzających teatr – na podstawie liczby sprzedanych biletów.
Informacji o łącznym budżecie teatru i procentu jaki stanowią dotacje.
Jak te dane zostały następnie wykorzystane?
Teatr jako organizacja oddziałuje na gospodarkę bezpośrednio poprzez wydatki związane z jego aktywnością (ciągle przypominam, że nie oceniamy tutaj efektywności ale identyfikujemy pewne zjawisko) jest to jeden strumień środków który płynie do gospodarki. Ale przecież teatr nie istnieje sam dla siebie, do teatru przychodzą widzowie, którzy w związku z faktem uczestnictwa w spektaklu ponoszą określone wydatki. Są to między innymi zakup usług transportu, ewentualna romantyczna kolacja po spektaklu, lampka wina i ciastko, zakup programu, gadżetów związanych z uczestnictwem w kulturze. Warto zwrócić uwagę, że te wydatki wynikają z decyzji o odwiedzeniu teatru, bez której by się one nie pojawiły. Zatem drugim strumieniem, który zasila gospodarkę regionu są wydatki osób odwiedzających teatr. Z danych otrzymanych od teatru oszacowana została liczba widzów. Przeciętny wydatek związany z uczestnictwem został oszacowany na podstawie badań ankietowych. Zatem po zsumowaniu tych strumieni oszacowano wydatki teatru w perspektywie roku oraz wydatki osób odwiedzających teatr. Te środki nazwane efektami bezpośrednimi zasilają gospodarkę regionu.
Każdy ekonomista zwróci uwagę na jeszcze jedną kwestię. Otóż pieniądze „wrzucone” do gospodarki regionu nie znikają, one przecież pracują w niej, tworząc efekty mnożnikowe, nazwane efektami indukowanymi. Na potrzeby oszacowania tych efektów oszacowano mnożnik keynesowski, który przemnożył oszacowane powyżej efekty bezpośrednie. Dzięki czemu oszacowano oddziaływanie teatru na gospodarkę. Jak zostały obliczone owe 3 zł? Otóż teatr jest finansowany ze środków pochodzących z dotacji i pozostałych. Wiemy jaki procent budżetu teatru stanowią środki dotacyjne, więc możemy przyjąć, że odpowiadają one za taki sam procent oddziaływania. W ten właśnie sposób obliczono, ile złotych dla gospodarki generuje 1 zł środków publicznych zainwestowanych w teatr.
Na koniec kilka refleksji. Proszę pamiętać, że są to szacunki i wskazanie innego punktu widzenia na teatr, a nie dokładne zliczanie poziomu przepływów zgodnie z zasadami rachunku kosztów. Ideą badania było pokazanie, że teatr często postrzegany jako organizacja „przejadająca” pieniądze publiczne jest przecież ważnym elementem systemu gospodarki regionu. Wspólnie z Instytutem Teatralnym mamy marzenie, aby tego typu analizy były kontynuowane dla wszystkich teatrów, dzięki czemu możemy pokazać, nie tylko piękno i wartość artystyczną teatru, ale także drobną informację, że nie „przejada” on środków publicznych, ale przekazuje je do gospodarki.
Osoby zainteresowane tego typu obliczeniami zachęcam do kontaktu (
[email protected]) polecam też kilka publikacji związanych z tego typu szacunkami:
Badania oddziaływania Europejskiego Centrum Bajki im. Koziołka Matołka w Pacanowie (http://instytutbajki.pacanow.eu/wp-content/uploads/2016/07/KM_rozwija_i_uczy_WEB.pdf rozdział 4.)
Impact of cultural institutions on the economy - the Helena Modrzejewska National Old Theatre in Cracow (Narodowy Stary Teatr im. H. Modrzejewskiej w Krakowie). Forum Scientiae Oeconomia. Vol. 5 (2017) Special Issue No. 1. ISSN 2300-5947 (http://www.wsb.edu.pl/index.php?p=new&idg=f,4380,4382&id=11911&action=show)
Z mediów:
„Bilet do teatru za 300 groszy” z okazji dnia testru publicznego.
W kilku miejscach Warszawy pojawiły się dzis tłumy. Stoją, czejaką na ... bilety do teatru.
Bilet do teatru za 300 gr z okazji Dnia Teatru Publicznego.
„Wizjoner i księgowy”. Rozmowa z Rafałem Kasprzakiem.
Aktualności - kategoria: informacja, badanie
Pełna treść wiadomości na: sgh.waw.pl/pl/Lists/aktualnosci/DispForm.aspx?ID=1972
sgh.waw.pl, Źródło artykułu: sgh.waw.pl